პოლიტიკა
საიდან დაიწყო და რა არის „ჰელოუინი“
FaceBook

ვაკვირდებოდი ეს კვირეები და სოციალურ ქსელში ათასი განსხვავებული პოსტი (და ხშირ შემთხვევაში სიმართლისგან შორს მყოფი) წავიკითხე ჰელოუინის და მისი ისტორიის შესახებ.

ამ სტრიქონებში დღეს შევეცდები ერთხელ და სამუდამოდ გავერკვეთ ამერიკული დღესასწაულის ჰელოუინის ავ-კარგში. რა თქმა უნდა, დასკვნას თავად არ გავაკეთებ, - ეს კარგია თუ ცუდი, თუმცა ვეცდები, აგიხსნათ რასთან გვაქვს საქმე.

 

ყველა ერს თავისი უარყოფითი გმირები ჰყავს: დევები, უკვდავი კაშჩეი, ბაბა-იაგა, გობლინებიდა ეს ყველაფერი გადაჭდობილია წარმართულ რწმენა-წარმოდგენებთან და ყველა მიდის - ადამიანთა ბუნებრივ რეაქციასთან, - შიშთან.

 

ჩვენ ვიცით რომ შიშის მომგვრელ გარემოებებს ადამიანთა აბსოლუტური უმრავლესობა, თუ ვერ აღკვეთს, გაურბის მაინც, მაგრამ - ხომ არსებობენ ადამიანთა ჯგუფები ექსტრიმისადმი მიდრეკილებით?

 

აი, გავიხსენოთ ნიკო ლომოურის საკმაოდ ცნობილი მოთხრობა ქაჯანა“. ეს შიშით შიშის დაძლევის კლასიკური მაგალითია. თვითონ ბავშვის სახელიც კი ქაჯთან ასოცირდება.

ეს არაა რაღაც მისტიკა. ამ მოთხრობაში ჩადებულია სწორედ ის გასაღები, რასაც თვალს ვერ ვუსწორებთ და გავურბივართ, - ესაა ადამიანთა შეხება ბნელ ძალებთან, თუ როგორ ფრთხილად უთამამდებოდა ადამიანი ამ მაგიურ განყენებებს.

 

სანამ ჰელოუინზე დავფიქრდებით, რა, ჩვენს ფოლკლორს თამაშობათა მთელი ასეთი წყება არ აქვს შემონახული? - ყეენობა, ჭიაკოკონობა, ბერიკაობა და სხვა.



აი, ზუსტად ამ თამაშობათა ელემენტები გვხვდება მის ევროპულ ნაირსახეობაში, დღეს რომ ჰელოუინს“ ვუწოდებთ და ფართოდ აღინიშნება ძირითადად კათოლიკურ სამყაროში.

 

ყველა ერი თავისებურად აღნიშნავს ოქტომბერ-ნოემბრის გასაყარს. უმეტესად ამ დღესასწაულის სათავე კელტურ კულტურაში უნდა ვეძებოთ, რადგან კელტები 1 ნოემბერს სავსემთვარეობისას სამჰეინის დღესასწაულს აღნიშნავდნენ.

 

ქრისტიანობას უკვე დახვდა სახეცვლილი ფორმით ჰელოუინი“, რომელსაც ეს სახელწოდება მე-16 საუკუნეში ეწოდა. „სამჰეინი“ ძველ-ირლანდიურიდან ითარგმნება როგორც ზაფხულის დასასრული და ეტიმოლოგიურად ეს სიტყვა ეწოდა ირლანდიურ ენაში ნოემბერს.

 

ჩრდილოეთ საფრანგეთში, ბრიტანეთსა და ირლანდიაში ძველი წლის დასრულების ნიშნად კერიაზე ცეცხლს აქრობდნენ და გადიოდნენ მინდორში, სადაც დრუიდები წმიდა ცეცხლით დიდ კოცონს ანთებდნენ და ახალი წელიც იმ წუთიდანვე იწყებოდა. კოცონიდან ყველა იღებდა მუგუზალს თავის ოჯახში დასანთებად. კოცონის დანთებით კელტები ბოროტ სულებს აფრთხობდნენ.

 

"ჭიაკოკონობაც ასეთი რიტუალია არაა? იქნებ ჩვენს ტრადიციაში დაიკარგა სწორედ ის, რაც კელტებმა შემოინახეს და, მართალია, შეცვლილი სახით, მაგრამ დღემდე მოვიდა.

 

ერთ საინტერესო ფაქტს ვიტყვი ახლა: 601 წელს რომის პაპი გრიგოლ I მისიონერებს ავალებს, რომ არ ებრძოლათ წარმართულ დღესასწაულებთან, არამედ ისინი გარდაესახათ ქრისტიანულად. ასეთი გადაწყვეტილება ხელს შეუწყობდა იმ დროისათვის დაუმორჩილებელი ჩრდილოეთ ევროპის გაქრისტიანებას.

 

X-XI საუკუნეების ბერ-მონაზვნების ჩანაწერებშიც კი შემიმჩნევია სამჰეინისა და ყოველთა წმინდათა დღესასწაულთა აღრევა.

 

ჰელოუინის დღეებში სახლის ეზოები, საჯარო სივრცეები ირთვება შემზარავი ატრიბუტებით: ჯადოქრებით, ჩონჩხებით, მოჩვენებებით, ობობის ქსელით და საფლავის ქვებით. მრავალ სიმბოლოს გააჩნია მრავალსაუკუნოვანი ისტორია. ერთი ასეთი ატრიბუტთაგანია გოგრის ანუ როგორც მას უწოდებენ "ჯეკის სასანთლე".

 

ის წარმოადგენს ბოროტი გრიმასით კბილებდაკრეჭილ და თვალებანთებულ გოგრას ამოჭრილი შიგთავსით სანთლის დასადებად.

 

ითვლებოდა, რომ ყოველთა წმიდათა დღესასწაულზე ასეთი ნაყოფის დატოვება ზღურბლთან განდევნიდა იქაურობიდან ბოროტ სულებს.

 

ტერმინი trick or treat, რომელსაც ბავშვები გეუბნებიან კანფეტების მოთხოვნისას, პირველად ა...-ში გამოიყენეს. ლიტერატურულად ის შეგვიძლია მოვთარგმნოთ ხუმრობად: ოინი თუ გამასპინძლება; ტკბილეული თუ სისაძაგლე...

 

ეს მიგვანიშნებს ხუმრობით მუქარაზე, თუ მასპინძელი ბავშვებს არ გაუმასპინძლდება.

 

ვინაიდან დღესასწაული ემთხვევა მოსავლის აღებას, უმეტესად ვაშლებისას, საჰელოუინე ტკბილეული ეყრდნობა ვაშლს. სპეციალურად ამ დღისთვის ამზადებენ ვაშლის კარამელს, ვაშლის ირისებსა და ვაშლის სიროფს, ამ უკანასკნელს ზოგჯერ კაკალსაც უმატებენ.

 

ბოლოსკენ, ვიტყვი, რომ პატარებისათვის ამერიკაში ჰელოუინი ფერადი კოსტიუმების, კანფეტების, სანახაობების ახალი წელია - შიშის დასაძლევად. ბავშვი რომ თავად ფრანკენშტეინის საშინელ ფორმას ჩაიცვამს, დამარცხებული ეყოლება შიში ხომ?

აი,
Print E-mail
FaceBook Twitter
მსგავსი სიახლეები
ქუთაისში, სიპებისა და აიპების წარმომადგენლებს,  ოპოზიციურად
განწყობილი ადამიანების განეიტრალება დაავალეს -  ინფორმაციას
13:14 / 10.10.2024
ქუთაისში, სიპებისა და აიპების წარმომადგენლებს,  ოპოზიციურად განწყობილი ადამიანების განეიტრალება დაავალეს -  ინფორმაციას "ერთიანობა ნაციონალური მოძრაობის" ლიდერები ავრცელებენ, რომლებმაც ქუთაისში, რამაზ შენგელიას სახელობის სტადიონთან, ბრიფინფი გამართეს.
12:06 / 10.10.2024
"კოალიცია ცვლილებისთვის" ლიდერებმა, ქუთაისში, იმერეთის რეგიონის მოსახლეობასთან და მხარდამჭერებთან შემაჯამებელი შეხვედრა გამართეს.

მოცემული ვებ გვერდი „ჯუმლას" ძრავზე შექმნილი უნივერსალური კონტენტის მენეჯმენტის სისტემის (CMS) ნაწილია. ის USAID-ის მიერ დაფინანსებული პროგრამის "მედია გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისთვის" (M-TAG) მეშვეობით შეიქმნა, რომელსაც „კვლევისა და გაცვლების საერთაშორისო საბჭო" (IREX) ახორციელებს. ამ ვებ საიტზე გამოქვეყნებული კონტენტი მთლიანად ავტორების პასუხისმგებლობაა და ის არ გამოხატავს USAID-ისა და IREX-ის პოზიციას.
This web page is part of Joomla based universal CMS system, which was developed through the USAID funded Media for Transparent and Accountable Governance (MTAG) program, implemented by IREX. The content provided through this web-site is the sole responsibility of the authors and does not reflect the position of USAID or IREX.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა არ გამოხატავდეს "საქართველოს ღია საზოგადოების ფონდის" პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.