პანდემიის დღეებში სიტყვა "ჯანმრთელობამ" სხვა მნიშვნელობა შეიძინა.

მართალია, მსოფლიოში ერთი რაიმე კონრეტული აბი ან ვაქცინა ჯერ არ არსებობს , რომელიც კორონავირუსული ინფექციისაგან სრულად დაგვიცავს,თუმცა  ფიქრი ჯანსაღი ცხოვრების წესსა და იმუნიტეტის ხელშეწყობაზე სრულიად არაა ურიგო.

იმუნური სისტემის კარგი მუშაობისთვის სპეციალსიტები მიუთითებენ ხუთ ფაქტორზე. კერძოდ: კარგი კვება,  ხელის ჰიგიენა, ფიზიკური აქტივობა, სტრესის შემცირება და ძილის  რეჟიმის მოწესრიგება.

ამის შესახებ ჰოსპიტალ "მედიქალ სიტი“-ს ექიმი ინფექციონისტი ნათია შავგულიძე გვესაუბრება.

„ყველასათვის ცნობილია C ვიტამინის გამორჩეული  როლი იმუნური სიძლიერისთვის, შესაბამისად, მას უმთავრესად ქიმიურად დამუშავებული, მედიკამენტოზური  ფორმით მოიხმარენ ხოლმე. თუმცა, ბუნებაში არსებული სხვადასხვა პროდუქტების საშუალებით  ამ ვიტამინის  ბუნებრივი გზით შევსებაც შეგვიძლია.


ასეთია მაგალითად: ციტრუსები: ლიმონი, ფორტოხალი, ლაიმი, მანდარინი, გრეიფუტი. ამ ხილს მაღალი მაღალი ანტიოქსიდანტური ეფექტი აქვთ, რაც კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია იმუნიტეტის სიძლიერისთვის.    გარდა ციტრუსისა C ვიტამინის წყაროდ ასევე  მოიაზრება ბროკოლი, მარწყვი , ჟოლო, ბულგარული წიწაკა. ბროკოლი გარდა C ვიტამინისა ასევე, დიდი რაოდენობით შეიცავს A, E ვიტამინს, კალიუმს და სხვა ანტიოქსიდანტებს.  ასევე, C ვიტამინით ძალიან მდიდარია ბულგარული წიწაკა –1 ცალი წიწაკით შესაძლებელია მთელი დღის საჭირო C ვიტამინის მარაგის შევსება“. 

ექიმის განმარტებით  C ვიტამინის  ძირითადი ფუნქციაა სისხლში ანტისხეულების დონის გაზრდა და ლიმფოციტების  დიფერენცირების ხელშეწყობაა, ორგანიზმის მოთხივნილების და მიხედვით.

C  ვიტამინთან ერთად განსაკუთრებული როლი ენიჭება D ვიტამინსაც.

„ბოსტონის უნივერსიტეტის პროფესორთა  ცნობით   ის არეგულირებს ისეთი პროტეინების პროდუქციას, რომელსაც  ინფექციური აგენტების –  ბაქტერიებისა და ვირუსების სელექციური განადგურება შეუძლია. ზამთართან ასოცირებული D ვიტამინის დეფიციტი , რაც ძირითადად მზის სხივების ნაკლებიბითაა ინდუცირებული – ზრდის მწვავე რესპირაციული ვირუსული ინფექციების სისხშირეს  შესაბამისად ამ ვიტამინის ბალანსის შევსება სეზონური  მწვავე რესპირაციული დაავადებების პრევენციის ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალებაა.



შესაბამისად, სასურველია სისხლში მისი კონცენტრაციის განსაზღვრა სპეციალური ანალიზის საშუალებით  და დეფიციტის შემთხვეავაში  საკვები სახით შევსება მაინც, ქვემოთ ჩამოთვლილი პროდუქტების საშუალებით  : თევზის ცხიმიანი სახეობები (მათ შორის დაკონსერვებული სახით) ;კვერცხი, მცენარეული რძის პროდუქტები, ყველი, სოკო .

სპეციალისტის განმატებით იმუნური სისტემის „სიძლიერისთვის“ ასევე აუცილებელია A ვიტამინის ბალანსის ქონა, რაც ორგანიზმში  ბეტა კაროტინის გარდაქმნის შედეგად  მიიღწევა. მისი ძირითადი ფუნქციაა ტოქსინებისა და სხვა უცხო ნივთიერებებისგან ორგანიზმის გაწმენდა. მაშასადამე , პროდუქტები რომელბიც აღნიშნულ საქმეში დაგვეხმარება არის : სტაფილო, ტკბილი კარტოფილი, მანგო , ატამი , ისპანახი , ბროკოლი , კომბოსტი , ნესვი

"შემდეგი   მნიშვნელოვანი კომპნინეტი, უფრო სწორედ კი  მიკროელემენტი , რომელიც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მწვავე რესპირაციული დაავადებების სეზონზე  არის თუთია – Zn ! ის ეხმარება იმუნურ სისსტემას გაძლიერებასა და დიფერენცირებაში . ერთ–ერთრმა მეტა ანალიზმა ცხადყო, რომ  თუთიის პრეპარატებს ძალუძთ  გაციების დროს სიმპტომების ხანგრძლივობის შემცირება ( აღნიშნული შედეგის სრული კონფირმაცია უფრო მაღალი დონის კვლევების საჭიროებს ).


თუთის წყარო ჩვენს კვებაში არის:   ლობიო , ოსპი, თხილი, გამაგრებული მარცვლეული, ხორბლის ჩანასახები, მოლუსკები , (მათ შორის დაკონსერვებული) კრაბი, კიბორჩხალა, საქონლის   ხორცი, ღორის ხორცი, ფრინველის წითელი ხორცი და იოგურტი“, - აღნიშნავს  ნათია შავგულიძე.

ექიმის განმარტებით, იმუნიტეტის სიძლიერისთვის ასევე დიდი მნიშვნელობა აქვს ორგანიზმის  შევსებას პროტეინებით, ც იმუნური უჯრედების  და ანტისხეულების   ე.წ. „საშენ მასალას“ წარმოადგენს და გადამწყვეტი მნიშვნელობა  აქვს  მის  სრულყოფილ ფუნქციონირებაში. პროტეინის წყარო შესაძლოა იყოს როგორც ცხოველური ასევე   მცენარეული საკვები. ამ კუთხით ძალიან კარგია თუ მიიღებთ  თევზს, ფრინველის და საქონლის  ხორცს, რძეს, იოგურტს, კვერცხს, ხაჭოს, ასევე  პროტეინის წყაროდ მოიაზრება თხილი, ლობიო, ოსპი..

იმუნიტეტის ასამაღლებლად და შესანარჩუნებლად მნიშვნელოვანია მიკრობიომის გაძლიერება, რაც პრე და პრობიოტიკების შევსებით მიიღწევა. ამ  მხრივ, დაგეხმარებათ კეფირის და იოგურტის ყოველდღიური მიღება, ასევე, მარცვლეული, ბანანი, ნიორი, ხახვი, პრასი, არტიშოკი და ლობიო

სპეციალისტები მიუთითებენ  სითხის ადეკვატური ბალანსის მნიშვნელობაზე.

დეჰიდრატაცია შეიძლება ორგანიზმისთვის სტრესული აღმოჩნდეს. ამერიკელი ნუტრიციოლოგების რჩევით ქალის დღიური სითხის ბალანსი უნდა შედგენდეს 2,7 ლიტრს , ხოლო მამაკაცის  3,7 ლ. აღნიშნულის შევსება რეკომენდებულია, როგორც სასმელი წყლით, ასევე აქცენტის გაკეთებით წვნიან კერძებზე ან  სითხით მდიდარ (წვნიან) ხილსა თუ ბოსტნეულის   სახეობებზე

გარდა   ზემოთ   ჩამოთვლილისა მხედველობაშია მისაღები მავნე ჩვევების მაქსიმალურად შემცირება და მათგან განთავისუფლება.  მაგალითად,  ალკოჰოლის ჭარბი , ხშირი მოხმარება იმუნურ სისტემას მნიშვნელოვან ზიანს აყენებს და ერთ-ერთ წამყვან როლს თამაშობს ორგანიზმის მებრძოლი უნარის დაქვეითებაში.

ორგანიზმის  გაჯანსაღებაში სასიცოცხლო მნიშვნელობას იძენს   ყოველდღიური  ფიზიკური აქტივობა. ვარჯიში ხელს უწყობს მაგ.  მაკროფაგების პროდუქციის გაზრდას– სპეციალური უჯრედების, რომელიც უშუალოდ  ებრძვის ბაქტერიას ორგანიზმში შეჭრისას. ასევე, ფიზიკური აქტივობისას იზრდება სხვა მრავალი  ისეთი უჯრედის პროდუქცია ორგანიზმში,  რომელთაც  ანტიბაქტერიული და ანტივირუსული ფუნქცია აქვს ჩვენს ორგანიზმში.

ადექვატური  ძილის  რეჟიმი   – ძილი ერთგვარ „გადატვირთვას“  უკეთებს ჩვენს ორგანიზმს და ორგანიზმს ძალების აღდგენაში ეხმარება . იგივე შეიძლება ითქვას კონკრეტულად იმუნურ სისტემაზეც –ანუ ძილის რეჟიმის  დარღვევა   ერთ  ერთი ის სტრეს ფაქტორია , რომელმაც იმუნიტეტის დაქვეითება  შესაძლოა გამოიწვიოს